Mitaniler

                        
hurri kökenli boyların ilk çağ daki üçünçü güçlü siyasal yapılanmasını mitaniler gerçekleştirdi
iö 5000 4000 yılları arasında erken hurri dönemine ait ve kemiklerden yapılmiş malatya daki
aslantepede de bulundu erken hurri dönemi mezopotamya kültürünü hititlere ve batiya taşımada
önemli rol almiş ve adeta küprü  görevini yapmiş bugün kürtlerin yaşadığı geniş coğrafyada
en eski belgeler huurilerden önce bu coğrafyada başka bir etnik gurubun yaşadığına dair
bulgulara rastlanmamıştır hitit kıralı 1 nörşil iö 1595 yılında babil e yaptığı sefer sırasında
yönetim merkezi urkis olan erken huri yönetimine son verdi ancak 45 yıl gibi kısa bir süre
sonra mitani adiyla hurriler yeniden toparlandılar böylece kasitlere çağdaş bazı hurri boyları
yukarı mezopotamya düzlüklerinde mitani adiyla tarih sahnesine çıktılar ilk yönetim merkezleri
dağlık bölgedeki vaşşukani xweşkani kentiydi hoş pınar anlamına geliyordu habur kaynak başına
yakın olduğu söylenir mitani devletini kuran boylar guti ve kasitiler gibi aşağı mezopotamya
düzlüklerine değil mardin diyarbakır urfa da yerleşik hurri boylarıyla birleşerek batiya doğru
yayılma göstereceklerdi onlar da devlet yapılanmaları güçleninçe idari merkezlerini harran ovası
na taşiyacaklardı yaşadığı dönemde asur mısır hitit ten sonra bölgede dördüncü büyük siyasal
güç olmuşlardı bu uygarlıklarla hem savşmış hem de denge ouşturarak zaman zaman barış
içinde onlarla yan yana yaşam şansını da yakalamıştı mısır firavun larınadan 4 totmasis in sevilen
karısı muterna mitani kıralı suterna nın kız kardeşiydi ondan doğan çocuğu da sonrandan mısır
tahtına firavun olarak oturmuştu mısır hanedaniyla yapılan bu evlilik mitani krallarının soyluluk
yapılariyla güçlü siyasal konum larının bir göstergesiydi 175 yıl devlet yapılanmasiyla
tarih sahnesinde kalan mitani uygarlığı da kuzeyde hitit güneyden yeniden tırmanışa geçen
asur saldırıları karşısında yenik düşecekti onların bazı savaşçı kanatlarının çekilebilecekleri
mekan da dağlarda devletin temelini habur ırmağı nın yakınlardaki vaşukani de atan mitanilerin
bazı torunları bu kes van gölü çevresindeki akraba boyların yanına dönerek hurri kökenli zagroz
boylarının ilk çağ da  dörtüncü büyük siyasal oluşumu olan urartu aşiret konfedere devleti nin
temelini atacaklardı hurri urartu kültürü teyze yeğen ana evlat ilişkisi gibi birbirine yakindı